Hava (Darge Önleme) Kazanı, su isale hatlarında özellikle elektrik kesilmelerinde, pompa-vana manevraları ve duruş/kalkışlar sırasında momentum değişimi sonucu ortaya çıkan su darbesinin sisteme zarar vermemesi için dengeleme tankı olarak da isimlendirilen tanktır.

Özellikle boru patlaması, kompansatör yırtılması, beton kütlelerinin bağlantıların koması gibi sonuçlar doğurmaktadır.

Yurdumuzda yakın yıllarda tamamlanmış ve yeni sayılan boru hatlarında daha ilk devreye alma sırasında ortaya çıkan darbe sonucu zarar /arıza durumlarına rastlanmaktadır.

Su darbelerinin bu tür arıza ve zararları önlemek amacıyla hava kazanı kullanılan yöntemler arasındadır.

Pompalarda ani durma sonucunda meydana gelen koç darbesi nedeni ile pompanın tam durmasından önce çekvalf kapanır ve hat içindeki akış hareketine gittikçe yavaşlayan bir hız ile devam eder. Çekvalften hemen sonra düşük bir basınç alanı oluşturur. Hava Kazanı içinde bulunan işletme basıncındaki su boru hattına dolmaya başlar.

Hava Kazanı içinde bulunan su daha önceden sıkıştırılmış hava olması nedeni ile bir boşluk oluşturmadığı gibi basınç düşmesi de yavaş olacaktır. Belirli bir süre sonra boru hattı içinde pompaya doğru bir akış başlar bu sebepten dolayı basınç artmaya başlar. Artan basınçtan dolayı sıkışan su basınç hava kazanın içine dolmaya başlar. Basınç normal işletme değerinin biraz üzerine çıkar ve hava kazanı içinden su boru hattına dolmaya başlar ve bu hareketler sürtünme kaybının etkisiyle yavaş yavaş sönümlenir.