Besi suyu sistemi kazana, buhar gereksinimi karşılayacak şekilde otomatik olarak su sağlar. Buhara dönüşen suya “Besi Suyu” denir.

Besi suyunun dağlanması:

1- Prosesten dönen kondens veya yoğuşan buhar.

2- Kazan dairesi dışından gelen ve herhangi bir iyileştirmeye tutulmamış su.

KAZAN BESİ SUYUNUN HAZIRLANMASI

Besi Suyunun İçeriği:

Devamlı buhar üretimi için kazanın, besi suyu diye adlandırdığımız su ile beslenmesi gerekir. Besi suyu kaynakları, proses ve radyasyon kayıplarında ısısını vererek yoğuşan buharın kondensi, flaş buhar ve ham besi suyudur. Ham besi suyu miktarı, toplanan kondens ve flaş buhar miktarına bağlıdır. Kondens ve flaş buhar saf olup, yabancı maddeleri içermez. Kondens ve ham besi suyu, kazanı besleyecek olan bir besi suyu tankında toplanır.

Görüleceği üzere besi suyunun kalitesi, ham besi suyu kalitesine bağlıdır. Eğer besi suyu gerektiği şekilde şartlandırılmaz ise kireç taşı (kışır) birikimi ve korozyon gibi problemler oluşur. Ayrıca kazan blöf miktarı artar ve sonuçta yakıt tüketimi de artar. Bu sorunu gidermek için ham besi suyu şartlandırılır ve içerdiği yabancı maddelerin kabul edilecek seviyenin altında olması sağlanır.

Söz konusu olan bu yabancı maddeler üç ana grupta toplanır; erimiş gazlar, erimiş katı maddeler ve süspansiyon halindeki maddelerdir. Bu maddelerin her biri, kazanı farklı bir şekilde etkilerler. Besi suyu bu üç madde için farklı bir şekilde şartlandırılır.

Erimiş gazlar:

Hava içerisinde, oksijen, karbondioksit gibi bir miktar erimiş gazlar bulunur. Bazı durumlarda yer altı sularında hidrojen sülfür atıkları bulunur. Bütün bu gazlar korozif özelliktedir ve sisteme girdiklerinde korozyona neden olurlar. Karbondioksit su ile birleşince karbonik asit meydana getirir. Oksijen kazan borularında “piting” oluşumuna neden olur. Besi suyunun en az miktarda erimiş gaz içermesi isteniyor ise içerisinde erimiş gazlar bulunan kondens, flaş buhar ve ham besi suyu titizlikle karıştırılarak erimiş gazların ayrıştırılması sağlanır.

Oksijenin miktarı, besi suyu sıcaklığının artması ile azalır. Bu durum aşağıdaki grafikte görülmektedir.

Oksijen miktarının sıcaklığa bağlı olarak azalışı

Standartlara göre besi suyu içerisinde 2ppm seviyesinde erimiş gazlar kabul edilmektedir. Besi suyunun 90 °C’nin üzerinde ısıtılması, kabul edilen değerin altında erimiş oksijen seviyesinin elde edilmesini sağlar. Besi suyuna, oksijen seviyesini düşürmek için kimyasallarda ilave edilebilir.

Karbonik asitler, alkaliler ile nötralize edilerek besi suyundan arındırılabilir.

Süspansiyon halindeki maddeler:

Süspansiyon halindeki maddeler, ham besi suyu ile birlikte gelen tortu ve organik maddelerdir. Eğer kazana girmeleri önlenemez ise kazanda, çamur, köpürme, korozyon oluşur. Seyreltme, filtre etme ve kimyasal şartlandırma ile miktar sınırlandırılabilir.

Erimiş maddeler:

Erimiş maddelerin ayrıştırılmaları oldukça güçtür. Ancak, kazan içinde bulunmalarına izin verilmemelidir. Erimiş maddeler, katı partiküller, sülfat ve karbonatlardır. Doğal su içerisinde sert tortular oluşturan erimiş silikalar bulunur. Sertlik temel olarak sudaki aşırı Magnezyum (Mg++) ve Kalsiyum (Ca++) iyonlarıdır. Sert sular, yumuşak suya iyon değiştirici yöntemi ile bu iyonları yok edilmesi ile yumuşatılır. Ayrıca de-iyonizasyon yöntemi ile sudaki klorid ve sülfatlar yok edilirler.